ව්යාපාර බදු අය කර ගැනීම
1. හැඳින්වීම
(අ) බද්දක් නියම කිරීම සඳහා ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ 148 වන ව්යවස්ථාවෙන් පාර්ලිමේන්තුවට ලැබී ඇති බලතල, නීතියක් මගින් වෙනත් යම් අධිකාරයකට පවරා දීමට පාර්ලිමේන්තුවට ලැබී ඇති බලය යටතේ, පළාත් පාලන ආයතන බල ප්රදේශයක් ඇතුළත යම් ව්යාපාරයක් පවත්වාගෙන යනු ලබන තැනැත්තකුගෙන් බද්දක් නියම කර අය කර ගැනීමට, 1987 අංක 15 දරන ප්රාදේශීය සභා පනතෙන් ප්රාදේශීය සභාවලට ද බලතල පවරා දී ඇත. මේ යටතේ ඒ පළාත් පාලන ආයතන විසින් එහි බල ප්රදේශය ඇතුළත පවත්වා ගෙන යනු ලබන ව්යාපාර මත බද්දක් නියම කර අය කර ගනු ලැබිය හැකි ය.
(ආ) කර්මාන්ත බද්දට යටත් ස්ථානයක් නොවන ස්ථානයක් වන අවස්ථාවක සහ යම් සේවා සැපයීමේ කාර්ය කර ගෙන යනු ලබන ස්ථානය සඳහා බලපත්රයක් ලබා ගැනීමට අතුරු ව්යවස්ථාවකින් නියම කර නොමැති අවස්ථාවක, ඒ ව්යාපාරය මේ බද්දට යටත් වේ.
2. නීතිමය අධිකාරය
(අ) 1987 අංක 15 දරන ප්රාදේශීය සභා පනතේ 152 වන වගන්තියේ (1) ඡේදය.
3. සුදුසුකම්
කර්මාන්ත බද්දට යටත් ස්ථානයක් නොවන ස්ථානයක් වන අවස්ථාවක සහ අතුරු ව්යවස්ථාවක විධිවිධාන යටතේ බලපත්රයක් ලබා ගැනීමට නියම කර නොමැති හා සේවා සැපයීමේ කාර්යයක නියුක්ත වන තැනැත්තකු මේ බද්ද ගෙවීමට යටත් වේ.
4. ගාස්තුව
(අ) පවත්වා ගෙන යනු ලබන ව්යාපාරයෙන් පෙර වර්ෂයේ ආදායම අනුව බදු මුදල විචලනය වේ.
(ආ) පසුගිය වර්ෂය සඳහා ඒ ව්යාපාරයෙන් ලැබූ ආදායම-
රු. 6,000.00 නො ඉක්මවන විට බද්ද, රු. නැත
රු. 6,000.00 ඉක්මවන හා රු. 12,000.00 නො ඉක්මවන විට බද්ද, රු. 90.00
රු. 12,000.00 ඉක්මවන හා රු. 18,750.00 නො ඉක්මවන විට බද්ද, රු. 180.00
රු. 18,750.00 ඉක්මවන හා රු. 75,000.00 නො ඉක්මවන විට බද්ද, රු. 360.00
රු. 75,000.00 ඉක්මවන හා රු. 150,000.00 නො ඉක්මවන විට බද්ද, රු. 1,200.00
රු. 150,000.00 ඉක්මවන විට බද්ද, රු. 3,000.00
5. ඉදිරිපත් කළ යුතු ලේඛන.
මෙහි ලබාදී ආකෘතියට අනුව, ලේකම් විසින් නිකුත් කරනු ලැබූ ව්යාපාර පිළිබඳ බදු නිවේදනය.
සටහන: මේ ලේඛනය ඉදිරිපත් කිරීමට යම් තැනැත්තකුට නො හැකි වන අවස්ථාවක, ඉහත සඳහන් ආකාරයේ ව්යාපාරයක් තමන් විසින් පවත්වා ගෙන යනු ලබන බවත් තමන් ඒ කාර්ය කරනු ලබන ස්ථානයේ ලිපිනය කුමක් ද යන්න සභාවේ පෙරටු කාර්යාල නිලධාරියා දැනුම්වත් කිරීමෙන් මේ බද්ද ගෙවිය හැකි ය.
6. ව්යාපාර බද්ද අය කර ගැනීමේ පටිපාටිය.
පටිපාටිය | කාල සීමාව | අධිකාරය |
ආදායම් ප්රභව සමීක්ෂණයේ දී හඳුනා ගෙන ඇති ව්යාපාර බද්දට යටත් ස්ථාන පිළිබඳ ලේඛනයේ සඳහන් තැනැත්තන් වෙත ව්යාපාර බදු නිවේදනය විද්යුත් පණිවුඩ මගින් හෝ අතින් භාර දීම | සෑම වර්ෂයක ම මාර්තු මස 31 වන දිනට පෙර | ආදායම් පරීක්ෂක |
අන්තර්ජාල පහසුකම මගින් බද්ද ගෙවිය හැකි අවස්ථාවක දී, මාර්ග ගත ක්රමය මගින් බද්ද ගෙවීම හෝ එවැනි පහසුකමක් නැති විට, පෙරටු කාර්යාලයට බද්ද ගෙවීම | නිවේදනයේ දින සිට දින 7 ක් ගත වීමට පෙර | බද්දට යටත් තැනැත්තා |
බදු මුදල අය කර ගෙන ලදුපතක් නිකුත් කිරීම | එදින ම | පෙරටු කාර්යාල නිලධාරි |
අය කර ගත් බද්ද පිළිබඳ තොරතුරු ව්යාපාර බද්දට යටත් ස්ථාන පිළිබඳ ලේඛනයේ සහ ව්යාපාර බදු ලේඛනයේ සටහන් කිරීම | එදින ම | පෙරටු කාර්යාල නිලධාරි |
7. ව්යාපාර බද්ද නො ගෙවීමේ නෛතික ප්රතිවිපාක
පටිපාටිය | කාල සීමාව | අධිකාරය |
නියමිත දින වන විට බද්ද ගෙවීම පැහැර හැර ඇති තැනැත්තන්ට ගණකාධිකාරිගේ / ලේකම්ගේ අත්සනින් බද්ද ගෙවීමට යටත් තැනැත්තාට සිහි කැඳවීමක් යොමු කිරීම | බද්ද ගෙවීමට නියමිත දින ඉකුත් වූ වහාම | විෂය භාර නිලධරයා |
සිහි කැඳවීමෙන් නියම කළ දින වන විටත් බද්ද නොගෙවූ තැනැත්තන් සම්බන්ධයෙන් මහේස්ත්රාත් වෙත කෙරෙන ඉල්ලීම ලේකම්ගේ අත්සන ලබා ගෙන ආදායම් පරීක්ෂක වෙත භාර දීම | සිහි කැඳවීමෙන් නියම කළ දිනය ඉකුත් වූ වහාම | විෂය භාර නිලධාරියා |
මහේස්ත්රාත්වරයා වෙත කෙරෙන ඉල්ලීම අධිකරණයේ ගොනු කර දත්ත නඩු ලේඛනයේ සටහන් කිරීම | අත්සන් කළ ඉල්ලීම තමන් වෙත ලැබුණු වහාම | ආදායම් පරීක්ෂක |
අධිකරණයේ පෙනී සිටීම | අධිකරණයේ රෙජිස්ට්රාර්වරයා විසින් දැනුම් දෙන දිනයේ | ආදායම් පරීක්ෂක |
අය කර ගත යුතු බද්ද දඩයක් වශයෙන් අය කර ගැනීමට නියෝගය නිකුත් කිරීම | මහේස්ත්රාත්වරයා | |
බද්ද අය කර ගැනීම සහ ලදුපතක් නිකුත් කිරීම | අධිකරණ තීන්දු ප්රකාශයට පත් කිරීමත් සමග ම | ආදායම් පරීක්ෂකගේ අධීක්ෂණය යටතේ නම් කළ නිලධරයා |
අය කර ගත් බද්ද පිළිබඳ තොරතුරු විෂය භාර නිලධාරිට වාර්තා කර අධිකරණ තීන්දුව නඩු ලේඛනයේ සටහන් කිරීම | එදින ම | ආදායම් පරීක්ෂක |
අය කර ගත් බද්ද පිළිබඳ තොරතුරු ව්යාපාර බද්දට යටත් ස්ථාන පිළිබඳ ලේඛනයේ සහ ව්යාපාර බදු ලේඛනයේ සටහන් කිරීම | ආදායම් පරීක්ෂකගේ වාර්තාව ලැබුණු දින සිට දින 2 ක් ඇතුළත | විෂය භාර නිලධාරි |
සටහන: 1. නොගෙවූ ව්යාපාර බද්ද අය කර ගැනීම සඳහා ආදායම් පරීක්ෂක වෙත අධිකරණය සමග ක්රියා කිරීමට බලතල පවරා දීම ලේකම්ගේ කාර්යය විය යුතු ය.
2. මහේස්ත්රාත්වරයා විසින් ආඥාව නිකුත් කිරීමෙන් පසුව බද්ද අය කර ගැනීම ඒ අවස්ථාවේ දී ම කිරීමට පහසු වන පරිදි, ලදුපත් පොතක් සමග වෙනත් නිලධරයකු අධිකරණයට යොමු කිරීමට අවශ්ය වැඩ පිළිවෙළ අධිකරණයේ රෙජිස්ට්රාර් සමග සාකච්ඡා කර ඇති කර ගත යුතු ය.
ආදර්ශ ව්යාපාර බදු නිවේදනය | මෙතැනින් භාගත කරන්න |